Tarix elmləri doktoru Tofiq Məhəmməd oğlu Məmmədov 1935-ci il avqustun 5-də Azərbaycan SSR-in Naxçıvan MSSR-nin Şərur rayonunun Şərur şəhərində anadan olub.
Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirib. Vətən tarix ixtisası üzrə tarix üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Qafqaz Albaniyası və Atropatena (erməni mənbələri üzrə) (IV-VII əsrlər)" mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmişdir. Tarix elmləri doktoru dərəcəsi almaq üçün də "Qafqaz Albaniyası IV-VII əsrlərdə" mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmişdir.
Bakı Dövlət Universitetində 15 il (1970-1982; 1992-1994; 2008-2009) pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. Tofiq Məmmədov A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun baş elmi işçisi idi.
Tofiq Məmmədovun elmi fəaliyyəti vətən tarixinin tədqiqi ilə bağlıdır. Azərbaycan tarixşünaslığında ilk dəfə məhz o, yunan-latın, bizans, suryani, gürcü, ərəb dilində olan çoxsaylı mənbələri, Azərbaycan və xarici tarixçilərin ən yeni tədqiqatlarını, nəşr olunmuş arxeoloji və etnoqrafik materialları tədqiqata cəlb edilməklə Qafqaz Albaniyasının IV-VII əsrlər tarixini araşdırıb.
Tofiq Məmmədov 31 nəşr olunmuş elmi əsərin, 3 monoqrafiyanın müəllifidir:
- Фавст и Летопия Кавказской Албании, как первоисточник по истории Азербайджана. Материалы IX научной конференции аспирантов АН Азерб. ССР. Баку, 1962, с. 9-10
- Хозяйство и города Азербайджана по древнеармянским источникам. Изв. АН Азерб. ССР, серия общественных наук, 1964, №2, с. 69-74
- О социально-политическом составе и отношения собственности Азербайджана (по древнеармянским источникам) Докл. АН Азерб. ССР, 1964, т. ХХ, №8 101-106
- Внешняя политика и войны Азербайджана по древнеармянским источникам . Докл. АН Азерб. ССР, 1964, т. ХХ, №10, с. 91-94
- К изучению этнической генеалогии Кавказской Албании по древнеармянским источникам. Материалы к VII конгрессу антропологических и этнографических наук в Москве. Баку, с. 12
- Кавказская Албания и Атропатена по древнеармянским источникам (IV-VII вв.) автореферат. Баку, 1965, с.36
- В летописи Кавказской Албании . Вопросы истории Азербайджана. Баку. Изд-во АН Азерб. ССР, 1966, с.47-52
- О культуре Кавказской Албании (по древнеармянским источникам).Материалы научно-теорети¬чес¬ком конференции молодых учёных, ч. I, серия общественных наук. Баку, 1967, с.13-14
- О письменности Кавказской Албании. Докл. АН Азерб.ССР, 1967, т. XXIII, №7, с.101-105
- История Киракоса Гандзакеци и её отношение к «Истории страны Албанской Моисея Каланкайтукского». Докл. АН Азерб. ССР, 1969, т. XXV, №9, с.96-99
- Древнеармянские авторы об этническом составе Азербайджана. Материалы к Всесоюзной сессии, посвященной итогам археологических этнографических исследований 1969 г. в СССР. Тезис докладов. Баку, 1970, с.40-41
- К сравнительному анализу письменных и археологических данных о скотоводстве, рыболовстве и ремесла Азербайджана IV-VII вв. Материалы к сессии, посвящённой итогам археологических и этнографических исследований 1970 г. в Азербайджане. Баку, 1971, с.12-13
- Государственная власть и войско Кавказской Албании V-VII вв. (по древнеармянским источникам). Докл. АН Азерб.ССР, 1972, т. XXVIII, №2, с.91-95
- Оборонительных сооружениях Кавказской Албании Материалы к сессии посвящённой итогам археологических и этнографических исследовании 1971 г. в СССР. Тезисы докладов. Баку, 1971.
- К вопросу о тюрках в древнеармянских источниках. Итоги поелвых археологических и этнографических исследований за 1972 г. Азерб. ССР. Тезисы докладов. Баку. Изд-во «Элм», 1973, с.65
- К вопросу об этническом составе Азербайджана IV-VII вв. (по древнеармянским источникам). Докл. АН Азерб. ССР, 1975, т. XXXI, №9, с.58-61
- Албания и Атропатена по древнеармянским источникам (IV-VII вв.).Баку, Изд-во «Элм», 1977, с.148
- История Азербайджана (в соавторстве). Баку, Изд-во «Элм», 1979, с.304
- То же (на персидском языке).Тебриз, 1981, с.152
- Кавказская Албания в IV-VII вв. Автореферат доктор исторических наук. Баку, 1982,2 п.л.
- Кавказская Албания в IV-VII вв. Автореферат доктор исторических наук. Баку, 1985,2 п.л.
- Кирокос Гандзакечи. АСЭ, 1981, т. 5
- Михраниды. АСЭ, 1982, т. 6
- Михитар Гош. АСЭ, 1983, т. 6
- Сирхарн. АСЭ, 1984, т. 8
- Халхалское сражение. АСЭ, 1986, т. 9
- Хачен. АСЭ, 1986, т. 9
- Кавказская Албания в IV-VII вв.Баку, «Элм», 1993,16,4 п.л.
- Qafqaz Albaniyası ilk orta əsrlərdə.»Təhsil». Bakı, 2006
- О фальсификации истории или о книге Ф.Мамедовой «Кавказская Албания и албаны» (в соавторстве Е.Магеррамов и Г.Гасанов). Kaspi qəzeti, 2006, 21 fevral.
- Tarixin saxtalaşdırılması və ya F.Məmmədovanın «Qafqaz Albaniyası və Albanlar». «Elm» qəzeti, 29 aprel, 24 may, 16 iyun, 30 iyun (E.Məhərrəmov, H.Həsənova birlikdə)
