Balayev Alı Məhəmməd oğlu 1966-cı il, aprel ayının 24-də Bakı şəhərində anadan olub.
1990-cı ildə Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin Tarix əlavə Sovet Hüququ fakültəsini bitirmişdir.
2003-cü ildə Vətən tarixi ixtisası üzrə «Azərbaycanda ictimai-iqtisadi və siyasi vəziyyət (1985-1995-ci illərdə)» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək tarix üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.
Hal-hazırda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun “Azərbaycan Respublikasının tarixi”şöbəsinin aparıcı elmi işçisidir. 49 elmi məqalənin, 2 proqramın və 1 monoqrafiyanın müəllifidir. 2011-ci ildə dosent adı verilmişdir.
2008-сi ildən Vətən tarixi ixtisası üzrə “Azərbaycan Respublikası ictimai-siyasi həyatı (1995-2006)” adlı tarix elmlər doktoru dissertasiyası üzərində işləyir.
Monoqrafiyaları:
- Azərbaycanda ictimai-iqtisadi və siyasi vəziyyət (1985-1995). Namizədlik dis. Avtoref. – Bakı, 2003. – 23 s.
Məqalələri:
- Azərbaycanda ictimai-iqtisadi və siyasi vəziyyət (1985-1995). - Bakı: Nurlan. 2005. -190s.
- Azərbaycan 80-ci illərdə ictimai-iqtisadi və siyasi vəziyyət //Xəbərlər ADPU.Humanitar elmlər ser. – 1996. - №1. - s. 61-63.
- Azərbaycan diasporu və mənəvi birlik problemi //Elmi əsərlər bülleteni. Təfəkkür Universiteti. - 1996. -№1. - s. 216-222.
- Qarabağ problemi: millətçilik, şovinizm və torpaq iddiaları (1988-1995) //Xəbərlər.Humanitar elmlər seriyası. (ADPU). -1997. - s. 78-84.
- XX əsrin 90-cı illərində SSRİ-də iqtisadi-siyasi böhranı daha da dərinləşdirən amillər, müttəfiq respublikaların müstəqilliklərinin reallaşması // Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət. – 1997. - №15. - s.32-34.
- Azərbaycanlılara qarşı aparılan ermənipərəst siyasət //Deportasiya. - Bakı, 1998. - s. 207-211. - /Balayev Məhəmmədlə).
- «Yenidənqurma» şəraitində Azərbaycanda qeyri-formal təşkilatların yaranması və fəaliyyəti məsələsinə dair (1985-1990) // Ekologiya, Fəlsəfə, Mədəniyyət. – 1999. - №20. - s. 101-105.
- Müstəqil Azərbaycanın xarici dövlətlərlə siyasi, iqtisadi və mədəni əlaqələrinin yaranması //Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. – 2001. - №1-2 (13-14). - s. 197-204.
- 2001-ci ildə Azərbaycanda iqtisadi, siyasi və mədəni əlaqələri //AXC-nin 84-cü ildönümünə həsr olunmuş Respublika Elmi Kofnransının Materialları. – Bakı: Ağrıdağ, 2002. – səh. 76-78.
- Terror //Aydın. – 2002. - №2. – s. 35-42.
- Dünya dinləri fənni üzrə proqram. Bakı, 2003, 16 s.
- Azərbaycanda antikommunist əhval-ruhiyyənin güclənməsi //AXC-ni 86-cı ildönümünə həsr olunmuş Respublika Elmi Konfransının materialları. – Bakı- Nurlan, 2004. – s. 146-154.
- Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünün respublikamızda siyasi proseslərə təsiri //Tarix İnstitutu. Əsərlər. – 2004. - №1.- səh. 354-377.
- Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri //Renesans. – 2006. - №3-4. – s. 61-63.
- Çağdaş dövrdə Azərbaycan Respublikasının sosial- iqtisadi durumuna dair //Xəbərlər. (ADPU). – 2006. - №4. – səh. 391-397
- Azərbaycanda XX əsrin 80-ci illərində istimai iqtisadi və siyasi vəziyyət //Azərbaycan Beynalxalq Universitetin elmi konfransının Materialları (10-11 may 2006). – Bakı: ABU, 2006. – s. 9-10.
- Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq əlaqələri (1991-1992-ci illər) //Renessans. – 2008. - №6(6). – s. 33-39.
- Konfliktologiya fənni üzrə proqram. Bakı, 2008, 19 s.
- Azərbaycan XX əsrin 90-cı illərinin ortalarında //Renessans. – 2008. - №7(7). – s. 48-50.
- Heydər Əliyev və Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin formalaşması tarixindən. xəbərlər. (Pedaqoji psixoloji elmlər siyahısı). ABU. № 1. Bakı- 2008. s. 168-171.
- H.Ə.Əliyev və XX əsrin 90-cı illərinin birinci yarısında Azərbaycan Respublikasının siyasi və sosial iqtisadi böhranına qurtuluş yolları. Pedaqoji Universitet xəbərləri Humanitar elmlər siyahısı (ADPU). – 2008 № 5 s. 133-139.
- XX əsrin 90-cı illərinin ortalarında Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin əsas istiqamətləri. Pedaqoji Universitet Xəbərləri(Humanitar elmlər seriyası).ADPU.2009,№1, s.47-53.
- Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin əsas istiqamətlərinə ümumi bir baxış (1996-1998-ci illər). Tarix və onun problemləri. Nəzəri, elmi, metodik jurnal. Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş xüsusi buraxılış. Bakı-2009, № 3. s.260-265.
- Azərbaycan Respublikasında turizm və onun inkişaf amilləri. Pedaqoji Universitet Xəbərləri(Humanitar elmlər seriyası). ADPU, 2009, №6, s.78-82.
- Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli və ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpa olunması sahəsində görülən tədbirlər (1994-2002-ci illər). Tarix və onun problemləri. Nəzəri, elmi, metodik jurnal. Bakı, 2009, №4, s.107-112.
- Dağlıq qarabağ münaqişəsinin nizamlanması uğrunda Azərbaycan Respublikasının diplomatik səyləri (2003-2006). Pedaqoji Universitet Xəbərləri. Humanitar Elmlər Seriyası. Bakı. №2, 2010, s.62-66.
- Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesində növbəti mərhələ (2003-2006-cı illər). Dirçəliş, XXI əsr, №143-144/2010, səh. 292-297.
- Azərbaycan Respublikasında insan hüquqları üzrə müvəkkil (Ombudsman) təsisatının təşəkkül tapması. AMEA «Məruzələr», tom 66-cı cild, №3, 2010, Bakı, «Elm» nəşriyyatı, səh.139-145.
- Azərbaycanda hüquqi islahatlar və demokratik cəmiyyət quruculuğu (XX əsrin 90-cı illəri). Pedaqoji Universitet Xəbərləri. Humanitar Elmlər Seriyası. Bakı. №3, 2011, s.162-168.
- Azərbaycan Respublikasının xarici siyasəti tarixindən (XX əsrin sonları). AMEA Tarix institutu, Elmi Əsərlər, 38-ci cild, Bakı, 2011, s. 446-451.
- Insan hüquqları sahəsində Azərbaycan qanunvericiliyi və beynəlxalq standartlar. Dirçəliş, XXI əsr, №160-161/2011, s. 263-270.
- Azərbaycan Respublikası regionlarının inkişafında dövlət proqramının roluna dair. Azərbaycan və Arxelogiyası və Etnoqrafiyası, №1, 2012, səh.159-164.
- Neft Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi həyatında başlıca faktor kimi (1992-1999). Tarix və onun problemləri. Nəzəri, elmi, metodik jurnal. Akademik Ziya Musa oğlu Bünyadovun 90 illik yubileyinə həsr olunur. Xüsusi buraxılış. Bakı, 2012, №2, s. 123-127.
- Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan Respublikası arasındakı münasibətlərin inkişafına dair (1992-2005-ci illər). Heydər Əliyev və Azərbaycan təhsili. Respublika elmi konfransının materialları. Bakı, 7-8 may, 2013, səh.34-37.
- Azərbaycan-Ukrayna münasibətləri (1995-2000-ci illər): əməkdaşlıqdan strateji tərəfdaşlığa doğru. GEO strategiya. №01(31) yanvar-fevral, 2016, səh. 32-35.
- Azərbaycan-Moldova əlaqələri: yüksək səviyyəli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərinə doğru. GEO strategiya. №02(38) mart-aprel, 2017, səh. 42-45.
- Azərbaycanda demokratik parlament institutuna seçkilər (1995-2006-cı illər). Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi. Akademic Sournal of History And İdea, cilt 6, say 12, Yıl 2019./Sune, səh.1151-1163.
- Деятельность руководства Азербайджанской Республики по урегулированию Карабахского конфликта (1993-2000 гг.). Современные гуманитарные исследования, № 6(31), 2009г. с. 26-30.
- Терроризм в политике //Стратегический анализ. - Баку, 2002. - с. 97-102 (rus dilində).
- Развитие сотрудничество Азербайджанской Республики с международными организациями в области прав человека. Кавказ и Мир. Международный научный журнал. №7. Тбилиси. 2010, с. 48-53.
- Достойный сын всех свободолюбивых народов. Дагестан в истории Кавказа и России. Материалы международной научно-практической конференции. г.Махачкала, 25 ноября 2011 г. Махачкала, 2012. с.83-86.
- Взаимоотношения между Азербайджанской Республикой и Российской Федерацией на современном этапе. Роль России в исторических судьбах народов Кавказа. Материалы международной научной конференции 26-27 февраля 2013 г. г. Махачкала, с. 46-49.
- Respublikada nəqliyyat və rabitənin inkişafı. Heydər Əliyev iki cilddə. 1-ci cild. Bakı, 2013, s.156-170, 498 səh.
- об истории Карабахского конфликта (1993-2000 г.г.) Международная научно-практическая конференция. Посвященной памяти В.П.Дзагуровой. Выпуск ХII, . Махачкала, 2014, стр.21-24.
- миграционные процессы xix-xx столетий как фактор замедления этнической консолидации азербайджанского народа
- Создание и развитие правового государства в Азербайджане. «Государство и Право Народов Кафказа: Становление, Развитие, Современное Состояние» 14-15 декабря 2018 г.
- Выборы в президентский институт в Азербайджане (1995–2006 годы) // "Гілея: науковий вісник": Збірник наукових праць.- К., 2019. Випуск 142 (№ 3) Ч. 1. Історичні науки - 2019, s. 13-16
- Выборы в президентский институт в Азербайджане (1995–2006 годы) // "Гілея: науковий вісник": Збірник наукових праць.- К., 2019. Випуск 142 (№ 3) Ч. 1. Історичні науки - 2019, s. 13-16
- Балаев A.М. Становление и развитие правового государства В азербайджане // Государство и право народов Кавказа: становление, азвитие, современное состояние. Материалы Международной научно-практической конференции 14-15 декабря 2018 г. Махачкала 2019, с.34-38.