TARİX İNSTİTUTU

Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, “Azərbaycan-Rusiya əlaqələri tarixi” şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, dosent  Rüstəmova Aypara Sədi qızı 1955-ci il dekabr ayının 13-də Ağdam şəhərində anadan olub.

Ali təhsilini Bakı Dövlət Universitetində alıb.

Bir müddət - 1983-2003-cü illərdə AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanasında redaktor, baş kitabxanaçı, şöbə müdiri vəzifələrində işləyib.

1999-2004-cü illərdə Bakı şəhəri Nizami bələdiyyəsinin üzvü olub.

2007-ci ildə Vətən tarixi (5503.02) ixtisası üzrə “Azərbaycan SSR-də elmi-sahə kitabxanalarının yaranması və fəaliyyəti (1920- iyun 1941-ci illər)” mövzusunda fəlsəfə doktoru dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 50-yə yaxın elmi əsəri var. Onlardan, 12-si rus dilində, 1-i ingilis dilində nəşr olunub. 6 əsəri xaricdə nəşr edilmişdir. Apardığı tədqiqatlarda 1920-1941-cı illər arasında AMEA institularının elmi kitabxanalarının yaranması və formalaşmasının tarixini əsaslı şəkildə tədqiq etmişdir.

2008-ci ildən AMEA A.A.Bakıxanov ad.Tarix İnstitutunda müqavilə ilə, 2009-cu ildən isə İnstitutun ştatı üzrə çalışır.

2018-ci ildə AAK qərarı ilə dosent elmi adını almışdır.

Kitablar:

1. Bakı kitabxanaları. Bakı-1998.
2. ABŞ Konqress kitabxanası. Bakı-1999
3. Azərbaycan SSR-də elmi-sahə kitabxanalarının yaranması və fəaliyyəti (1920-1941-ci illər).Monoqrafiya. Bakı-2014.
4. Исторические факты о деяниях армян на азербайджанской земле. Баку, 2003.(həmmüəllif).
5. Исторические факты о деяниях армян на Азербайджанской земле. Бишкек- 2009. (həmmüəllif). (Azərbaycan, rus, ingilis dilində). (həmmüəllif).
6. Heydər Əliyev. 2 cilddə: c.I. Bakı,Turxan, 2013 .(həmmüəllif).
7. Heydər Əliyev. 2 cilddə: c.II. Bakı, Turxan, 2013.(həmmüəllif).
8. Azərbaycan Respublikasının tarixi. Tarixi-elmi biblioqrafik araşdırma (1991--2016-cı illər. Bakı-2016.(həmmüəllif)

Elmi əsərlərin siyahısı

1. Kitabxana-biblioqrafiya təsnifatı və aktual mövzular . Bakı, AEA Bəhmənyar ad. Fəlsəfə və hüquq İnstitutu.Ekologiya.Fəlsəfə.Mədəniyyət. Elmi məqalələr məcmuəsi. 19-cu buraxılış.Elm, 1998, 150 s. s. 124-126
2. Müasir dövrdə elmi kitabxanaların problemləri. Bakı, Elm, №1-2, 2002, 14 yanvar.
3. Mərkəzi Elmi kitabxananın tarixində yeni faktlar.Bakı, Elm,№5-6, 2002, 20 fevral.
4. Azərbaycan MEA Mərkəzi Elmi Kitabxanasının yaranmasının ilk illərində kadr hazırlığı məsələləri. Bakı, Adiloğlu, Bakı, AEA Bəhmənyar ad. Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu.Ekologiya.Fəlsəfə. Mədəniyyət. 31-ci buraxılış, 2002, s. 262-265
5. Elmi-sahəvi kitabxanaların yaranması (1920-29-cu illər). Bakı, Elm və həyat, №3-4,2002, s.35-36
6. SSRİ Elmlər Akademiyası Azərbaycan Filialı (EAAF) elmi- sahəvi kitabxanalarının yaranması (1935 1941-ci illər) Tezis. Bakı, Ağrıdağ, AXC-nin 84 illiyinə həsr edilmiş Respublika elmi konfransının materialları., 2002, s.78-82
7. 1923-1941-ci illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Mərkəzi Elmi Kitabxanasının maliyyələşməsi və maddi-texniki bazasının formalaşdırılması. Bakı, Ağrıdağ, AXC-nin 84 illiyinə həsr edilmiRespublika elmi konfransının materialları. 2002,s.18-22
8. Azərbaycanda ilk elmi müəssisələrin və ilk elmi kitabxanaların təşəkkülü (1920-29-cu illər). Bakı, Tarix və onun problemləri, №3, 2002, s.71-75.
9. Azərbaycanı tədqiq və tətəbbö cəmiyyəti elmi kitabxanasının təşəkkülü və fəaliyyəti 1923-1929-cu illər).Bakı, AMEA MEK.Elmi Əsərləri, IV buraxılış, 2003, s.88-96.
10. Библиотеки Азербайджана- объекты идеологической диверсии армян. Баку, Нурлан, Исторические факты о деяниях армян на азербайджанской земле, 2003, с.191-195.
11. Библиоцид против Азербайджана как составная часть всеобъемляющей армянской агрессии. Bakı, Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi. Diplomatiya aləmi , №3, 2003, s.110-114.
12.  Azərbaycan Respublikasının Kitab Palatası . Bakı, Nurlan, AXC-nin 84 illiyinə həsr edilmiş Respublika elmi konfransının materialları, 2004, 200 s. s.71-73.
13. Elmi-sahə kitabxanalarının maliyyələşməsi və maddi-texniki bazasının formalaşdırılması. Bakı, Tarix və onun problemləri, №3, 2005, s.111-115.
14. 30-cu illərin repressiyaları və Azərbaycan kitabxanaları. Bakı, Tarix və onun problemləri, №2, 2007, s.161-164.
15. Azərbaycan SSR-də ədəbiyyatşünaslıq və dilçilik elminin inkişafı tarixindən. Bakı, Azərbaycan Texniki Universitetinin Elmi Əsərləri, Humanitar elmlər seriyası. №3, 2009, s.36-39
16. Из истории формирования БГУ. Москва, Современные гуманитарные исследованиии, №6, 2009, с.51-54
17. Библиотеки Азербайджана- объекты идеологической диверсии армян. Баку Исторические факты о деяниях армян на Азербайджанской земле, Нурлан,2009.
18. Библиотеки Азербайджана- объекты идеологической диверсии армян. Historical facts of Armeni”s actions in Azerbaijan land=Исторические факты о деяниях армян на Азербайджанской земле. Бишкек- 2009.
19. AMEA(AEA) Elmi-Tədqiqat bazalarında elmin inkişafı (1946-1950-ci illər). Bakı, Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixi varisidir.AMEA A.A.Bakıxanov ad. Tarix İnstitutunun Elmi Əsərləri, 2011,s.354-360.
20. 1946-1950-ci illərdə Azərbaycan SSR-də Dağlıq Qarabağ Elmi-Tədqiqat Bazasının fəaliyyəti. Bakı, QAT. Qarabağ dünən, gün və sabah.10-cu elmi-əməli konfransın materiallar toplusu. 2011, 264 s. s.30-36.
21. Arxiv sənədlərin siyahısı. Bakı, Heydər Əliyev Azərbaycan elminin keşiyində. Sənədlər və materiallar.2 cilddə:c.I. Turxan, 2013,668s..
22. Arxiv sənədlərin siyahısı. Bakı, Heydər Əliyev Azərbaycan elminin keşiyində. Sənədlər və materiallar.2 cilddə:c.I. Turxan, 2013,668s..
23. Biblioqrafiya.Bakı, Heydər Əliyev. 2 cilddə:c.I. Turxan,2013, 500 s..s.423-448; s449-495.
24.  Biblioqrafiya.Bakı, Heydər Əliyev. 2 cilddə:c.II. Turxan,2013, 704 s. s.610-649; s.650-696.
25. Рол Магомед Емина Расулзаде в развитии науки. Ташкент, Материалы международной конференции Педагогика сотрудничества в системе непрерывного образования 12-13 ноября 2014 г.Ташкентский ГПУ, НИИ Педагогических Наук Узбекистана. С.227-229.
26. 1946- 1950-ci illərdə Azərbaycan SSR EA Naxçıvan Elmi-tədqiqat bazasının fəaliyyəti. Naxçıvan MR 90 illiyinə həsr olunmuş “Azərbaycan Arxeologiya və Etnoqrafiya elmlərinin inkişafında Naxçıvan məktəbinin rolu” elmi konfransın materialları. Bakı, 28-29 aprel, 2014-cü il.176 s. s.148-151.
27. Azərbaycan SSR EA Naxçıvan Elmi-tədqiqat bazasının fəaliyyəti. Naxçıvan-90.Bakı; Sədərək Xeyriyyə Cəmiyyəti, 2014Azərbaycan SSR-də elmi-sahə kitabxanalarının yaranması və fəaliyyəti (1920– iyun 1941-ci illər).Bakı, Elm və təhsil, 2014, 236 s.
28. Müstəqillik illərində Azərbaycanda kitabxana işinin inkişafı. Dəniz nəqliyyatında innovativ texnologiyalar / Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş X Beynəlxalq elmi- texniki konfransın materialları. Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası. 6-7 may, 2015-ci il. 245 s.s.219-227
29. Azərbaycanda kitabxana işinin müasir inkişaf tarixi. Bakı, İnvestisiya qoyuluşlarının siyasi aspektləri və iqtisadi səmərəliliyi / Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş Beynəlxalq elmi- praktiki konfransın materialları (məruzə və çıxışlar). 5-6 may, 2015-ci il s.557-589. Bakı Biznes Universiteti
30. 1946-1950-ci illərdə AMEA (AEA) kitabxanaları. Bakı. Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri /Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş VI Beynəlxalq ElmiKonfransın Materialları: 2 hissədə,.H.II. Mütərcim, 5-7 may,2015.Bakı Slavyan Universiteti. 515 s.s.390-393.
31. Biblioqrafiya. Azərbaycan Respublikasının tarixi.(1991-2003-cü illər). 2 cilddə.1-ci cild. Bakı-2016
32. Biblioqrafiya. Azərbaycan Respublikasının tarixi(2004-2016-cı illər). 2 cilddə. 2-ci cild. Bakı-2016
33. Создание правовой базы библиотечного дела в Азербайджанской Республике . Актуальные вопросы антикризисной политики: теория, история, современность. Сборник статей по материалам международной научно-практической конференции (Москва, 28-30 июня 2016 г.) / Отв. ред. И.В. Турицын. М, 2016. - 232 с. s.105-110.
34. Духовный геносид армян против Азербайджанского народа /”XX əsrdə türk-müsəlman xalqlarına qarşı soyqı¬rım¬ıarı” mövzusuna həsr olunmuş IV Beynəlxalq elmi konfransın materialları.22-27 aprel 2017- ci il. Azərbaycan Respublikası, Lənkəran şəhəri.AMEA A.A.Bakıxanov ad. Tarix İnstitutunun Elmi Əsərləri, c.64, 65,66.
35. Юридические документы по библиотеч¬ному делу Азербайджанской Республики / Полиэтнические государства и нормативно-юридические системы народов Кавказа: понятие, раз-новидности, историческое значение для форми-рования национальных государств. Материалы VII Международной научно-практической конференции-22-23 июня 2017, Нальчик-Ростов- на-Дону / Отв. Ред. И сост. Д.Ю.Шапсугов. Ростов- на-Дону, Альтаир,  2017, 348 с.
36. Azərbaycanda kitabxana işinin tarixşünaslığı (1920-iyun 1941-ci illər) / AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitunun  Elmi əsər-ləri. 2017, №68. s.244-260.
37. Azərbaycanda əlifba dəyişiklikləri mənəvi soyqırımın tərkib hissəsi kimi /“XX əsrdə türk-müsəlman xalqlarına qarşı soyqırımları” mövzusunda V Beynəlxalq elmi konfransın materialları. 25-27 aprel, 2018-ci il. Qusar şəhəri AMEA Tarix İnstitutunun əsərləri.Xüsusi buraxılış.№ 71, 72, 73. Bakı: 2018.
38. Создание и деятельность библиотеки в первом вузе Азербайджана (двадцатые годы ХХ в.) / Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 100.Müsəlman Şərqində ilk  parlamentli respublika. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransın materialları.21-23 may 2018, Bakı şəhəri.Bakı: BDU, 2018. 1111 s. s.1070-1072.
39. «Азербайджанская Демократическая Республика: законодательные акты, вопросы языка и алфавита» /«Империи, Монархии, Республики, Конфедерации как формы осуществления власти на Кавказе» /Материалы VIII научно- практической конференции.Нальчик, 21-22 мая 2018 г.Нальчик-Ростов-на-Дону: 2018. с.265-270. 
40. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dil və əlifba islahatları /Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin parlaq səhifəsi. Beynəlxalq eimi konfransın materialları...26-30 iyun 2018-ci il, Gəncə şəhəri. Xüsusi buraxılış. AMEA Tarix İnstitutunun Elmi əsərləri, N 74. 75, 76,   2018. s.458-46.
41. Создание правовой базы библиотечного дела в Азербайджанской Республике . Актуальные вопросы антикризисной политики: теория, история, современность. Сборник статей по материалам международной научно-практической конференции (Москва, 28-30 июня 2016 г.) / Отв. ред. И.В. Турицын. М, 2016. - 232 с. s.105-110.
42. Духовный геносид армян против Азербайджанского народа /”XX əsrdə türk-müsəlman xalqlarına qarşı soyqı¬rım¬ıarı” mövzusuna həsr olunmuş IV Beynəlxalq elmi konfransın materialları.22-27 aprel 2017- ci il. Azərbaycan Respublikası, Lənkəran şəhəri.AMEA A.A.Bakıxanov ad. Tarix İnstitutunun Elmi Əsərləri, c.64, 65,66.
43. Юридические документы по библиотеч¬ному делу Азербайджанской Республики / Полиэтнические государства и нормативно-юридические системы народов Кавказа: понятие, раз-новидности, историческое значение для форми-рования национальных государств. Материалы VII Международной научно-практической конференции-22-23 июня 2017, Нальчик-Ростов- на-Дону / Отв. Ред. И сост. Д.Ю.Шапсугов. Ростов- на-Дону, Альтаир,  2017, 348 с.
44. Azərbaycanda kitabxana işinin tarixşünaslığı (1920-iyun 1941-ci illər) / AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitunun  Elmi əsər-ləri. 2017, №68. s.244-260.
45. Azərbaycanda əlifba dəyişiklikləri mənəvi soyqırımın tərkib hissəsi kimi /“XX əsrdə türk-müsəlman xalqlarına qarşı soyqırımları” mövzusunda V Beynəlxalq elmi konfransın materialları. 25-27 aprel, 2018-ci il. Qusar şəhəri AMEA Tarix İnstitutunun əsərləri.Xüsusi buraxılış.№ 71, 72, 73. Bakı: 2018.
46. Создание и деятельность библиотеки в первом вузе Азербайджана (двадцатые годы ХХ в.) / Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 100.Müsəlman Şərqində ilk  parlamentli respublika. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransın materialları.21-23 may 2018, Bakı şəhəri.Bakı: BDU, 2018. 1111 s. s.1070-1072.
47. «Азербайджанская Демократическая Республика: законодательные акты, вопросы языка и алфавита» /«Империи, Монархии, Республики, Конфедерации как формы осуществления власти на Кавказе» /Материалы VIII научно- практической конференции.Нальчик, 21-22 мая 2018 г.Нальчик-Ростов-на-Дону: 2018.  с.265-270.        
48. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dil və əlifba islahatları /Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin parlaq səhifəsi. Beynəlxalq eimi konfransın materialları...26-30 iyun 2018-ci il, Gəncə şəhəri. Xüsusi buraxılış. AMEA Tarix İnstitutunun Elmi əsərləri, N 74. 75, 76,   2018. s.458-46.
49. Деятельность общественных организаций российских общин в Азербайджанской Республике / Государство и право народов Кавказа: становление, развитие, современное состояние. Материалы Международной научно-практической конференции. Махачкала, 14–15 декабря 2018 г. /Сборник научных статей. – Махачкала, 2019, 248 с. с.194-199.